พระพรหมตามศาสนาฮินดู
ในศาสนาฮินดู พระพรหมเป็นหนึ่งในเทพเจ้าสูงสุด (ตรีมูรติ) เป็นพระผู้สร้างโลกและให้กำเนิดสิ่งต่าง ๆ ในจักรวาล มีพระวรกายสีทอง มีสี่พักตร์ พระหัตถ์แต่ละข้างถือดอกบัว, คัมภีร์ และหม้อน้ำ มีพาหนะเป็นหงส์หรือห่าน พระชายาคือพระสุรัสวดี เทพีแห่งศิลปะวิทยาการและความรอบรู้
พระพรหมเป็นเทพเจ้าที่มีความสำคัญมากในศาสนาฮินดู ชาวฮินดูเชื่อว่าพระพรหมเป็นผู้สร้างโลกและสรรพสิ่งทุกอย่าง ดังนั้นจึงนับถือพระพรหมในฐานะผู้สร้างและเป็นผู้ประทานพร
นอกจากนี้ พระพรหมยังเป็นเทพเจ้าที่ทรงปัญญาและความรู้ ดังนั้นชาวฮินดูจึงนับถือพระพรหมในฐานะเทพเจ้าแห่งปัญญาและความรู้ด้วย
และยังเชื่อด้วยว่าพระพรหมเป็นผู้สร้างบุคคลในวรรณะต่าง ๆ จากอวัยวะแต่ละส่วน ได้แก่ พราหมณ์เกิดจากพระโอษฐ์, กษัตริย์เกิดจากอก, แพศย์เกิดจากท้อง และศูทรเกิดจากเท้
ตำนานการกำเนิดของพระพรหมมีหลายตำนานแต่เราจะเลือกมาเล่าแค่ตำนานนึงได้กล่าวไว้ว่า
พระพรหมเกิดจากไข่ทองคำในบางตำนานของศาสนาฮินดู ตำนานนี้เล่าว่า ในอดีตกาล โลกยังว่างเปล่า ไม่มีสิ่งมีชีวิตใด ๆ อยู่เลย ประสงค์จะสร้างสิ่งต่างๆขึ้นในโลก จึงสร้างน้ำขึ้นก่อน แล้วทรงเอาพืชหว่านลงในน้ำ พืชเกิดเป็นไข่ทอง ต่อมาไข่แตกออกเป็นพระพรหม
หลังจากนั้น ไข่ทองคำก็ฟักออกเป็นพระพรหม พระองค์ได้สร้างโลก สรรพสิ่งต่าง ๆ ในจักรวาล และมนุษย์ขึ้นมา
ตำนานนี้แสดงให้เห็นว่า พระพรหมเป็นเทพเจ้าแห่งการสร้างสรรค์ พระองค์เป็นผู้สร้างโลกและสรรพสิ่ง
บางตำนานก็เล่าว่าพระพรหมเกิดจากสะดือของพระนารายณ์
พระพรหมในทางพุทธจะต่างจากพระพรหมในทางฮินดู
พระพรหม เป็นเทวดาชั้นสูงกว่าเทวดาทั่วไปในฉกามาพจร แต่มีการเวียนว่ายตายเกิดด้วยอำนาจกิเลส (โลภะ โทสะ โมหะ แต่ในภพชาติก่อนจุติและปฏิสนธิเป็นพรหมมีกุศลมาก มีฌาณสมาบัติเป็นอารมณ์ เมื่อตายจึงไปเกิดที่สวรรค์ชั้นนี้)
อยู่ในสวรรค์ที่เรียกว่าชั้นพรหม (พรหมภูมิ) ในพระพุทธศาสนาพระพรหมนั้นมีหลายองค์ซึ่งต่างจากฮินดูที่มีพระพรหมเพียงพระองค์เดียว
พระพรหมแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ พรหมที่มีรูป เรียกว่า "รูปพรหม" มีทั้งหมด 16 ชั้น มีอธิบดีพรหมปกครองในเเต่ละชั้นโดยมีท้าวมหาธาดาปชาบดีพรหม เป็นพรหมาธิบดีสูงสุด
และพรหมที่ไม่มีรูป เรียกว่า "อรูปพรหม" มีทั้งหมด 4 ชั้น โดยอรูปพรหมจะสูงกว่ารูปพรหม ไม่มีอธิบดีพรหมเพราะไม่มีรูปมีเเต่วิญญาณ อยู่ในสภาวะจิต
วิธีบูชาพระพรหม
ควรบูชาพระพรหมทั้ง 4 พระพักตร์ โดยเริ่มจากการไหว้พระพรหมจากพระพักตร์แรก แล้วเวียนขวามือของผู้ที่สักการะ หรือ พระหัตถ์ซ้ายของพระพรหม จนถึงพักต์สุดท้าย
พักตร์ที่ 1 ทางด้านทิศเหนือ : หรือสังเกตง่าย ๆ คือเป็นพักตร์ที่หันออกมาด้านนอก สำหรับบูชาขอพรเรื่องการงาน การเรียน การเลื่อนขั้นเลื่อนตำแหน่ง อำนาจบารมี โดยมีของไหว้เป็นธูป 16 ดอก เทียน 9 เล่ม ดอกบัว 9 ดอก และน้ำ 1 ขวด
พักตร์ที่ 2 ทางด้านทิศตะวันออก : บูชาขอพรเรื่องทรัพย์สินต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นบ้าน รถ ที่ดิน รวมถึงเงินหรือหนี้สินที่คนยืมไปแล้วไม่คืนด้วย โดยมีของไหว้เป็นธูป 36 ดอก เทียน 9 เล่ม ดอกบัว 9 ดอก และน้ำ 1 ขวด
พักตร์ที่ 3 ทางด้านทิศใต้ : บูชาขอพรเรื่องเกี่ยวกับครอบครัวและสุขภาพ โดยมีของไหว้เป็นธูป 39 ดอก เทียน 9 เล่ม ดอกบัว 9 ดอก และน้ำ 1 ขวด
พักตร์ที่ 4 ทางด้านทิศตะวันตก : บูชาขอพรเรื่องเงินทอง โชคลาภ การเสี่ยงดวง และการขอลูก โดยมีของไหว้เป็นธูป 19 ดอก เทียน 9 เล่ม ดอกบัว 9 ดอก และน้ำ 1 ขวด