ศิลาแลง กับการสร้างสถาปัตยกรรม ประวัติศาสตร์ ชาติไทย

ศิลาแลงเป็นหินปูนหรือหินอ่อนที่ผ่านการแปรสภาพด้วยอุณหภูมิและความดันสูงจนเนื้อหินมีความแข็งและเหนียวแน่น มีคุณสมบัติทนทานต่อการผุกร่อนและกัดกร่อนได้ดี จึงเป็นวัสดุที่นิยมใช้ในการสร้างสถาปัตยกรรมมาตั้งแต่สมัยโบราณ

ในประวัติศาสตร์ชาติไทย ศิลาแลงถูกนำมาใช้สร้างสถาปัตยกรรมที่สำคัญมากมายตั้งแต่สมัยทวาราวดี ลพบุรี สุโขทัย อยุธยา และรัตนโกสินทร์ ตัวอย่างสถาปัตยกรรมที่สร้างด้วยศิลาแลง เช่น

• สมัยทวาราวดี พบการใช้ศิลาแลงก่อสร้างฐานเจดีย์ สถูป และวัดวาอารามต่างๆ เช่น วัดพระเมรุ วัดพระประโทน จังหวัดนครปฐม
• สมัยลพบุรี พบการใช้ศิลาแลงก่อสร้างปราสาทหิน เช่น ปราสาทหินพนมรุ้ง จังหวัดบุรีรัมย์ ปราสาทหินพิมาย จังหวัดนครราชสีมา
• สมัยสุโขทัย พบการใช้ศิลาแลงก่อสร้างวัดวาอารามและศาสนสถานต่างๆ เช่น วัดพระพายหลวง จังหวัดสุโขทัย
• สมัยอยุธยา พบการใช้ศิลาแลงก่อสร้างวัดวาอารามและศาสนสถานต่างๆ เช่น วัดมหาธาตุ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
• สมัยรัตนโกสินทร์ พบการใช้ศิลาแลงก่อสร้างวัดวาอารามและศาสนสถานต่างๆ เช่น วัดพระแก้ว จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

ศิลาแลงเป็นวัสดุที่มีบทบาทสำคัญในการสร้างสถาปัตยกรรมไทยมาอย่างยาวนาน สะท้อนให้เห็นถึงภูมิปัญญาและฝีมือช่างไทยในอดีตที่สามารถสร้างสถาปัตยกรรมที่งดงามและคงทนอยู่มาจนถึงปัจจุบัน

นอกจากนี้ ศิลาแลงยังถูกนำมาใช้เป็นวัสดุก่อสร้างในชีวิตประจำวัน เช่น เสา กำแพง พื้น หลังคา ฯลฯ พบหลักฐานการใช้ศิลาแลงก่อสร้างบ้านเรือนและอาคารต่างๆ มาตั้งแต่สมัยโบราณ จนถึงปัจจุบันศิลาแลงยังคงเป็นวัสดุที่นิยมใช้ก่อสร้างในหลายพื้นที่ของประเทศไทย

คุณค่าของศิลาแลงในฐานะวัสดุก่อสร้าง นอกจากความทนทานแล้ว ศิลาแลงยังมีความสวยงามและสามารถนำมาตกแต่งอาคารได้อย่างมีเอกลักษณ์ สะท้อนให้เห็นถึงภูมิปัญญาและวัฒนธรรมของชาติไทยได้เป็นอย่างดี