หินอ่อนจากหนังสือพิมพ์

หินอ่อน

คอลัมน์ รู้ไปโม้ด
น้าชาติ ประชาชื่น nachart@yahoo.com

ผมชอบหินอ่อนครับ เลยอยากทราบว่าเป็นมาอย่างไรก่อนจะมาปูพื้นบ้าน และหินอ่อนที่ปูบ้านดูแลอย่างไรหรือครับ

สุชาติ

ตอบ สุชาติ

หินอ่อน (Marble) คือหินเนื้อแน่น เป็นหินแปรที่ประกอบด้วยแคลเซียมคาร์บอเนตที่ตกผลึกเป็นแคลไซต์เม็ดเล็กๆ เป็นหินที่ถูกแปรสภาพมาจากหินปูน หรือโดโลไมต์ โดยไม่มีการเรียงตัวของเม็ดแร่ แต่มีโครงสร้างทางเคมีเหมือนกัน

กำเนิดหินอ่อนมาจากแคลเซียมคาร์บอเนตที่สะสมอยู่ในท้องทะเลหรือมหาสมุทรมาก่อน กระทั่งเกิดการเคลื่อนไหวขึ้นในบริเวณดังกล่าว คือที่ๆ เคยเป็นทะเลหรือมหาสมุทรกลับกลายเป็นภูเขาขึ้นมา และที่ๆ เคยเป็นบกเป็นภูเขามากลับกลายเป็นทะเล รวมถึงผ่านกระบวนการทางธรณี เช่น เกิดมีแมกมาไหลออกมา และพอดีหินที่สะสมไว้ในทะเลไปโดนกับแมกมาเข้า สำคัญคือแมกมานั้นเต็มไปด้วยความร้อน ความดัน และก๊าซ จึงทำให้แคลเซียมคาร์บอเนตมีอันละลาย แล้วตกผลึก เกิดเป็นหินอ่อนขึ้นมาได้ในที่สุด แต่ในกรณีที่เกิดการหลอมละลาย แล้วตกผลึกไม่หมดทีเดียว ก็จะเกิดหินปูนคล้ายหินอ่อน และจะพบพวกซากเปลือกหอยทะเลต่างๆ ซึ่งครั้งหนึ่งเคยอยู่รวมกับตะกอนแคลเซียมคาร์บอเนต

ดังนั้น จะเห็นว่าการเกิดหินอ่อนเป็นกรรมวิธีที่ยุ่งยากและสลับซับซ้อนหลายครั้งหลายหน เริ่มตั้งแต่เป็นตะกอนนอนอยู่ก้นท้องทะเลหรือมหาสมุทร ไปจนถึงการตกเป็นผลึก และการอัดแน่นภายใต้ความดันและอุณหภูมิสูงๆ นอกจากนั้น ยังมีแร่ชนิดอื่นๆ นานาชนิดเจือปนอยู่ด้วย รวมทั้งซากสัตว์ทะเลดังกล่าว ผลก็คือหินอ่อนแต่ละแหล่งไม่เหมือนกันเสมอไป แตกต่างกันทั้งคุณสมบัติทางฟิสิกส์และเคมี ทั้งสีก็จะต่างกันด้วย

ถ้าหินเดิมมีความบริสุทธิ์มาก เนื้อหินอ่อนจะเป็นสีขาว และหินอ่อนสีขาวที่เกิดจากผลึกของแคลไซต์เม็ดเล็กๆ ละเอียดๆ นี้หายากกว่าหินอ่อนที่มีสี ซึ่งการที่หินอ่อนมีมากมายหลายสีก็ขึ้นอยู่กับสิ่งเจือปน เช่น แมงกานีสออกไซด์ และเหล็กออกไซด์ ทำให้หินอ่อนมีสีต่างๆ แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปริมาณและอัตราส่วนของออกไซด์ทั้งสองด้วย ออกไซด์ทั้งสองทำให้หินอ่อนมีสี เช่น แดง เหลือง น้ำตาล เป็นต้น ขณะที่หินอ่อนสีดำเกิดจากการปนเปื้อนของสารอินทรีย์ หินอ่อนสีเขียวเกิดจากการปนของแร่ไดออปไซด์ ฮอร์นเบลนด์ เซอร์เพนทีน หรือทัลค์ แต่ถ้ามีแกรไฟต์และบิทูเมนอยู่ด้วย หินอ่อนจะมีเงาออกเป็นสีเทา

หินอ่อนเป็นวัสดุที่ขัดได้ โดยเฉพาะหินอ่อนเม็ดละเอียดยิ่งขัดมันง่าย จึงมักมีการนำหินอ่อนชนิดนี้มาใช้ในงานศิลปะ ทั้งงานแกะสลัก งานประติมากรรม และสถาปัตยกรรมด้วย นับเป็นสินธรรมชาติที่มีบทบาทสำคัญมากทางวัฒนธรรมอันแสดงถึงความเจริญรุ่งเรืองของมนุษย์

ธรรมชาติของหินอ่อนจะมีรูพรุนเล็กๆ ในเนื้อหิน สิ่งสกปรกจึงซึมเข้าไปใต้ผิวได้ง่าย และยังมีความไวต่อสารเคมี อาทิ กรด-ด่างของแชมพูและสบู่ โดยจะทำปฏิกิริยากับเนื้อหิน เกิดการกัดกร่อนที่ผิวหน้า ดังนั้น ถ้านำไปใช้ในส่วนที่ต้องเผชิญกับสิ่งสกปรกตลอดเวลา เช่น ในครัวและห้องน้ำ ปัญหาหินหมองคล้ำก็จะเกิดเป็นเรื่องปกติ แก้ไขได้ด้วยการใช้น้ำยา (ชนิดที่ไม่ทำลายผิววัสดุ) ขจัดคราบสกปรกที่ฝังแน่นและขัดลอกแว็กซ์หรือเคลือบเงาเก่าให้หลุดออกไปก่อน เพื่อให้ความชื้นที่อยู่ในเนื้อหินระเหยออกมาได้ จากนั้นลงน้ำยาเคลือบหินเพื่อป้องกันคราบฝุ่น และหมั่นเช็ดถูเพื่อดูดซับสิ่งสกปรกต่างๆ ออกจากหน้าหิน แต่ถ้าผิวหน้าชำรุดทรุดโทรมเพราะขาดการดูแลรักษาที่ถูกต้องมานาน ควรให้ช่างมาขัดลอกผิวหน้าเดิมออกไป จากนั้นเคลือบเงาใหม่ให้กลับสวยงาม